వడ్డీలేని రుణం

లక్ష్మీశివరామపురం ఊరు చిన్నదే అయినా ప్రసిద్ధిగాంచిన పుణ్యక్షేత్రం. ఊరి మొదట్లో లక్ష్మమ్మవారి గుడి, ఊరి నడుమ శివాల…ుం, ఊరి చివర రాములవారి గుడి ఉండడంచేత ఏడాది పొడవునా ఉత్సవాలూ, తిరునాళ్ళూ జరుగుతూ ఉంటాయి. ఊరి చుట్టుపక్కల అందమైన కొండలూ, సెలేుళ్ళూ ఉన్నందున విహారస్థలంగా కూడా లక్ష్మీ శివరామపురం పేరుగాంచింది.

 

ఆ ఊరి నడుమ ఒక చిన్న బట్టల కొట్టుపెట్టుకుని జీవితం సాగిస్తున్న శరభ…్యును, తనకంటూ ఒక సొంత ఇల్లు లేదనే విచారం పట్టి పీడ్తిన్నది. తన కళ్ళ ముందే చిన్నచిన్న వ్యాపారాలు ప్రారంభించినవాళ్ళంతా అదే ఊళ్ళో మిద్దెలు, మేడలు కట్టుకున్నారు. తనకు ఒక చిన్న పెంకుటిల్లు కూడా లేదు. ఒక రోజు శరభ…్యు భార్య పార్వతి భర్తతో, ‘‘మన ఊరవతల తాటితోపు కొట్టివేసి, ఆ స్థలంలో ఇళ్ళ స్థలాలు చౌకగా అమ్ముతున్నారని శివాల…ుం పూజారి భార్య చెప్పింది.

 

మనమూ అక్కడ చిన్న స్థలం కొనుక్కుందామండీ,'' అన్నది. తన మనసులోని కోరిక భార్య నోటి వెంట బ…ుటపడడంతో, శరభ్యుకు చాలా సంతోషం కలిగింది. తను అంతవరకు కొద్దికొద్దిగా దాచిన సొమ్ము, తన దగ్గరున్న వెండి కడి…ూలు, అత్తవారు పెట్టిన ఉంగరం అమ్మగా వచ్చిన డబ్బు కలిపి ఒక ఇరవై అంకణాల స్థలం కొన్నాడు శరభ…్యు.

 

‘‘స్థలం కొనుక్కున్నాక ఖాళీగా ఉంచడం దేనికి? చిన్న పెంకుటిల్లయినా కట్టుకోకపోతే మనకే కదా నష్టం,'' అని పోరసాగింది పార్వతి. భార్య మాట నిజమేననిపించింది శరభ్యుకు. భార్య నగలు అమ్మి, వ్యాపార మిత్రుల దగ్గర కొంత అప్పు తెచ్చి, ఇంటి పనిని ప్రారంభించాడు. మొదట చిన్న వసారా, రెండు గదులు చాలనుకున్నాడు శరభ…్యు.

అయితే, భార్య, ‘‘రేపు పిల్లలు కలిగితే, ఈ ఇల్లు చాలుతుందా?'' అని చెప్పడంతో, అదీ నిజమేనని, మరి రెండు గదులూ వేయించాడు. ఇల్లు పూర్తి కావడానికి ఇంకా పది వేలు కావలసి వచ్చింది. ఏం చె…్యూలో తోచక సతమతమవుతున్న శరభ…్యుతో పార్వతి, ‘‘హరికృష్ణాపురంలో దశరథరామ…్యు అని మా బంధువు ఒకా…ున ఉన్నాడు. వరసకు నాకు అన్న అవుతాడు. జమీందారు దివాణంలో మంచి ఉద్యోగం చేసి బాగా సంపాదించాడు.

 

నేను వెళ్ళి అడిగితే పది వేలు అప్పుగా ఇవ్వకపోడు. వాయిదాల పద్ధతి మీద నిదానంగా తీర్చె…్యువచ్చు. రేపే మనం ఆ ఊరు బ…ులుదేరుదాం,'' అని ధైర్యం చెప్పింది. పొద్దున్నే బ…ులుదేరి భార్యాభర్తలు మధ్యాహ్నానికల్లా దశరథరామ…్యు ఇంటికి చేరుకున్నారు. దశరథరామ…్యు దంపతులు ఆప్యా…ుంగా పలకరించారు. క్షేమ సమాచారాలన్నీ అ…్యూక, దశరథరామ…్యు, ‘‘ఏం పార్వతమ్మా, ఇల్లు కడుతున్నారని విన్నానే. ఎందాకా వచ్చింది? నాకూ చెబితే సంతోషించేవాణ్ణి కదా!''

 

అన్నాడు చిన్నగా నవ్వుతూ. ‘‘తప్పుగా భావించకండి అన్న…్యూ. మీకు చెప్పకుండానా? గృహప్రవేశానికి అందరినీ ఆహ్వానించాలనుకున్నాం. కాని ఆ భాగ్యం ఉన్నట్టు లేదు,'' అన్నది పార్వతి చాలా దిగులుగా. ‘‘ఏమయిందమ్మా?'' అని అడిగాడు దశరథరామ…్యు ఆదుర్దాగా. ‘‘కనీసం మరో పది వేలు లేనిదే ఇల్లు పూరే్త్యుట్టు లేదన్న…్యూ. ఆ విష…ుంగానే నీ దగ్గరికి వచ్చాము. పది వేలు అప్పుగా ఇచ్చావంటే, వాయిదాల పద్ధతిలో తీర్చేస్తాము, మా ఇల్లు నిలబెట్టిన వాడివవుతావు,'' అన్నది పార్వతి. ‘‘అన్ననయి ఉండి ఆమాత్రం సహా…ుం చె…్యుకపోతానా?

 

అవన్నీ తరవాత చూద్దాం. ముందు భోజనాలకు లేవండి,'' అన్నాడు దశరథరామ…్యు. భోజనాల…్యూక, దశరథరామ…్యు లోపలికివెళ్ళి, పది వేలు తెచ్చి శరభƒ…్యు చేతిలో పెట్టి, ‘‘మీకు వీలైనప్పుడే ఇవ్వండి. తొందరేం లేదు,'' అన్నాడు. శరభƒ…్యు సంతోషంగా డబ్బును సంచీలో పెట్టుకుంటూ, ‘‘వడ్డీ సంగతి కూడా సెలవిస్తే...''అని మాట పూర్తిచేసేలోపల, ‘‘భలేవారే. మీ దగ్గర వడ్డీ పుచ్చుకుంటానా? 

మొదట ఇంటిపని పూర్తి చే…ుండి. పార్వతమ్మ మా చెల్లెమ్మ కదా! చేబదులుగా ఇస్తున్నాను,'' అన్నాడు దశరథరామ…్యు. ‘‘మీ మేలు ఎన్నటికీ మరచిపోము. వెళ్ళివస్తాము,'' అని చెప్పి తిరుగు ప్ర…ూణమ…్యూరు భార్యాభర్తలు. వాళ్ళటు వెళ్ళగానే దశరథరామ…్యు భార్య, ‘‘ఎంత బంధువులైతే మాత్రం, అంత మొత్తం వడ్డీ లేకుండా చేబదులుగా ఎవరైనా ఇస్తారా? మనకూ పిల్లలున్నారు. వారి మంచి చెడ్డలు చూడవలసిన బాధ్యత మనకుంది. మరచిపోకండి,'' అని ఎత్తి పొడిచింది.

 

దశరథరామ…్యు, భార్యకు ఎలాంటి సమాధానమూ చెప్పక మౌనంగా ఊరుకున్నాడు. రెండు నెలలలో శరభ…్యు ఇల్లు పూర్తయింది. గృహప్రవేశానికి దశరథరామ…్యు దంపతులూ, కొడుకూ, పిల్లలూ వచ్చారు. శరభ…్యు దంపతులు వారికి ఆప్యా…ుంగా స్వాగతం పలికారు. ఇతర బంధువులతో కలిసి రెండు రోజులు హాయిగా గడిచిపో…ూయి. మూడవ రోజు సా…ుంకాలం దశరథరామ…్యు ఆరుబ…ుట మంచంమీద కూర్చుని పక్కనే నిలబడ్డ భార్యతో, ‘‘ఇల్లు వదలి వచ్చి మూడురోజులయింది. రేపు బ…ులుదేరుదాం,'' అన్నాడు.

 

‘‘మరో వారం రోజుల్లో ఇక్కడ శివరాత్రి ఉత్సవాలు మహావైభవంగా జరుగుతా…ుట. అందరం ఉండి చూసి వెళదాం,'' అన్నది భార్య. ‘‘అంటే, ఇంకా పది రోజులు ఇక్కడ తిష్ఠ వే…ుడమా? మనవల్ల వాళ్ళకు ఇబ్బందిగా ఉండదూ?'' అన్నాడు దశరథరామ…్యు అయిష్టంగా. ‘‘ఎందుకు ఇబ్బంది? పది వేల రూపా…ులు ఇచ్చారుగా చేబదులుగా. దానికి వడ్డీ వేసుకుంటే ఎంతవుతుందో లెక్కగట్టి చూడండి.

 

మనకే్యు ఖర్చు అందులో ఏ మాత్రం?'' అన్నది భార్య వెటకారంగా. ‘‘గట్టిగా మాట్లాడకు. ఎవరైనా రాగలరు. శరభ…్యు కష్టజీవి, నమ్మకస్థుడు. మన డబ్బు ఎక్కడికీ పోదు,'' అన్నాడు దశరథరామ…్యు. ‘‘అయినా, ఈ కాలంలో వడ్డీ లేకుండా ఎవరైనా అప్పిస్తారా? మీరేమో దమ్మిడీ వడ్డీ లేకుండా పదివేలు ఇచ్చారు. అది ఎప్పుడు తిరిగి వస్తుందా అని నేను దిగులు పడి చస్తూంటే మీకు చీమ కుట్టినట్టయినా లేదు,'' అంటూ మళ్ళీ దెప్పిపొడిచింది భార్య. ఆ మాటలు, సమ…ూనికి పాల లోటాతో వాకిట్లోకి వచ్చిన పార్వతి చెవిన పడ్డాయి.

ఆమె వారి కంట పడకుండా వెనక్కి తిరిగి వెళ్ళింది. ఆ రాత్రి భోజనం చేసి చేయి కడుక్కుంటూ దశరథరామ…్యు పార్వతితో, ‘‘మేము రేపు ఉద…ుం బ…ులుదేరుతాం,'' అన్నాడు. ‘‘ఇంకో వారం రోజుల్లో ఇక్కడి శివాల…ుంలో శివరాత్రి ఉత్సవాలు జరుగుతాయి. ఉండి చూసుకుని వెళ్ళండి, అన్న…్యూ,'' అన్నది పార్వతి. ‘‘లేదమ్మా, ఇంటి దగ్గర చాలా పనులున్నాయి వెళ్ళక తప్పదు,'' అన్నాడు దశరథరామ…్యు. ‘‘అంత ముఖ్యమైన పనులుంటే వదినెనూ, పిల్లల్నీ ఇక్కడే వదిలి మీరు వెళ్ళండి.

 

చూసుకుని వస్తారు,'' అన్నది పార్వతి. ‘‘ఎందుకులేమ్మా, మీకు ఇబ్బంది,'' అన్నాడు దశరథరామ…్యు. ‘‘ఇందులో ఇబ్బంది ఏమిటి అన్న…్యూ. ఈ ఇల్లు కట్టుకున్నదే మీ చలవ వల్ల. అయినా, ఈ కాలంలో వడ్డీ లేకుండా ఎవరైనా అప్పిస్తారా? మీరేమో దమ్మిడీ వడ్డీ లేకుండా పదివేలిచ్చారు. దానికి వడ్డీవేసుకుంటే ఎంతవుతుందో లెక్కగట్టి చూడండి. మీకే్యు ఖర్చు అందులో ఏమాత్రం?'' అన్నది పార్వతి. ఆ మాటకు గతుక్కుమన్న దశరథరామ…్యు, భార్యకేసి చూశాడు.

 

భర్త మొహం చూడలేక ఆమె తల పక్కకు తిప్పుకున్నది. ‘‘అన్న…్యూ, సమ…ూనికి మీరు సా…ుం చే…ుడం వల్లే, ఈ ఇల్లు కట్టుకోగలిగాం. ఆ రోజు మీరు వడ్డీ వద్దంటే బలవంతం చే…ుడం ఎందుకని ఊరుకున్నాం. ఆరు నెలలలోగా మీ రుణం వడ్డీతో సహా తిరిగి ఇచ్చేస్తాం. అంతవరకు ఓపిక పట్టండి,''అన్నది పార్వతి. ‘‘అలాగేనమ్మా. తొందరేం వచ్చింది?'' అంటూ దశరథరామ…్యు భార్య కేసి మళ్ళీ ఒకసారి చూశాడు. ఆమె ముఖం సిగ్గుతో వెలవెలబోయింది.