ఆ తోటలో ఎరగ్రులాబి

విశాలదేశంలో సోమేశ్వరం అనే గ్రామంవుంది. అక్కడి రైతులు వ్యవసా…యoలో మరింత ఫల సాయo పొందుతున్నారు. వ్యాపారులు న్యా…యoగా వుంటూనే లాభాలార్జిస్తున్నారు. గ్రామస్థులందరు సత్ప్రవర్తన అలవరుచుకుని, ఆరోగ్య సూత్రాలు పాటిస్తూ సుఖంగావుంటున్నారు. సోమేశ్వర గ్రామంలోని జనార్దన స్వామి ఆలయo  ప్రసిద్ధికెక్కిన కారణంగా ఎక్కడెక్కడివారూ స్వామిని దర్శించుకోవాలని అక్కడకు వెళ్ళేవారు.

 

క్రమంగా సోమేశ్వరుడి గొప్పతనం గురించి, ఆ దేశపురాజు దేవనందుడిదాకా వెళ్ళింది. ఆయున మంత్రి గంగుభద్రుణ్ణి పిలిచి, ‘‘మంత్రివర్యా! అక్కడి జనార్దనుడి ఆలయుం వేయిఏళ్ళనాటిది. కానీ నాకు తెలిసి పది సంవత్సరాల క్రితం వరకూ, ఆ గ్రామం ఇంత గొప్పగా లేదు. కాబట్టి అక్కడి వైభవానికి దేవుడి మహిమకాకుండా, ఇంకేదో కారణముండాలని, నా అనుమానం. మీరేమంటారు?'' అని అడిగాడు.

 

దానికి మంత్రి వెంటనే, ‘‘ప్రభూ! ఇలాంటి విష…ూలు చారుల ద్వారా విచారించి ప్రెూజనముండదు. మనమే స్వ…యంగా మారువేషాల్లో, ఆ గ్రామంలో సంచరించి అసలు విషయం తెలుసుకుందాం,'' అంటూ రాజుకు కర్తవ్యబోధ చేశాడు. ఆ ప్రకారం రాజు, మంత్రి జ్యోతిష్కుల వేషాల్లో సోమేశ్వరం చేరుకున్నారు. అక్కడి వైభవం వారికీ ఆశ్చర్యాన్ని కలిగించింది. వారు జోస్యం చెబుతామంటూ ఒక ఇంటికి వెళితే, ఆ గృహస్థు, ‘‘అ…య్యలారా! మీ ముఖంలో తేజస్సు చూస్తూంటే విద్యావంతులనిపిస్తున్నది.

 

కానీ ఇలా జోస్యం చెప్పడం వల్ల, మీ విద్య వృధా అవుతుంది. ఎందుకంటే, మనిషి ఏమి సాధించాలన్నా కృషి చేయాలి. కృషికి అదృష్టం తోడైనప్పుడు ఫలితం బాగుంటుంది. అదృష్టమెలావున్నా, మనిషి సమర్థతకు తగిన కృషి మానకూడదు. ఫలితమెలాగున్నా, కృషి మానని మనిషికి జోస్యంతో పనేముంటుంది?'' అన్నాడు.

రాజు, ఆ గృహస్థు వివేకానికి ఆశ్చర్యపడి, ‘‘జనార్దనస్వామిద…యవల్ల, మీ గ్రామస్థుల సుఖసంతోషాలకు లోటులేదు. మావంటివారిని మీవంటివారే ఆదరించాలి; కాదనకూడదు,'' అన్నాడు. దీనికా గృహస్థు నవ్వి, ‘‘అయ్యా! దేవుడు మనకు జన్మనిచ్చాడు; మంచి వనరులిచ్చాడు. మనిషి అంతకుమించి ఆ…ున నుంచి ఆశించకూడదంటాడు, మా ఊరి రామనాధం. ఆ…ున మాటలు వినడంవల్లనే, మా గ్రామానికింత వైభవం పట్టింది. పదేళ్ళ క్రితం ఆయనను మా ఊరికి పంపడమే, దేవుడు మా మీద చూపించిన ద…ు అని మేమంతా అనుకుంటూంటాం.

 

మీరొక్కసారి ఆ…యన్ను కలుసుకోండి. మీ విద్యకూ, సమర్థతకూ తగిన పని ఏమిటో ఆ…ునే చెబుతాడు,'' అన్నాడు. అప్పుడు రాజుకూ, మంత్రికీ, ఆ ఊరి వైభవానికి కారణం, రామనాధం సలహాలేనని తెలిసింది. వారు రామనాధాన్ని కలుసుకున్నారు. ఆ…యన వారు చెప్పింది విని, ‘‘అయ్యలారా! జ్యోతిషం గొప్ప శాస్ర్తమే. కానీ దాన్ని మనుషుల భవిష్యత్తు చెప్పడానికి ఉపెూగించడంవల్ల నష్టాలెక్కువ; లాభం స్వల్పం. శాస్త్రాన్ని సరిగ్గా ఉపెూగిస్తే వాన, వరద, తుఫాను, భూకంపం, కరువు వగైరాల గురించి ముందే తెలుసుకుని, తగిన జాగ్రత్తలు తీసుకోవచ్చు.

 

జ్యోతిషాన్ని మీరా దృష్టితో అధ్యయునం చేయoడి,'' అన్నాడు. ఆ వెంటనే వారు తమ నిజరూపాలు బయుటపెట్టారు. ఆయనతో, ‘‘మహానుభావా! రాజు ఎన్ని శాసనాలు చేసినా, నీవంటి పండితుల ప్రబోధాలే ప్రజలకు ఎక్కువ ప్రెూజనాన్నిస్తాయి. మేము నీ వద్దకు కొందరు మెరికల్లాంటి …యువకుల్ని పంపుతాం. వారికి నీవు శిక్షణ ఇవ్వాలి. తర్వాత వారు, నీ సలహాలకు గ్రామాల్లో ప్రచారం కల్పిస్తారు.

 

ఆ విధంగా నీ పేరు చెప్పి, మన దేశం మరింత సుభిక్షమవుతుంది,'' అన్నారు. ఇందుకు రామనాధం సరేనన్నాడు. ఆ విధంగా ఆ…యన ఆరు మాసాల్లో ఇరవైమంది యువకులకు శిక్షణ ఇచ్చాడు. వారు వివిధ గ్రామాలకూ వెళ్ళి, ఆ…యన సలహాలు ప్రచారం చేశారు. కానీ ఏడాది గడిచినా, ఆయా గ్రామాల్లో ఏ మార్పూ కనబడలేదు. పైగా, ఏ గ్రామస్థులూ ఆ సలహాలపట్ల ఆసక్తిని చూపలేదు. ఇది రాజుకు ఆశ్చర్యాన్ని కలిగించింది. సోమేశ్వర గ్రామవైభవానికి దేవుడి మహిమే కారణమా అని కూడా ఆ…ునకు అనుమానం వచ్చింది.

అయితే, మంత్రి గంగుభద్రుడు ఆ…యనతో, ‘‘ప్రభూ! అది దేవుడి మహిమే అనుకుంటే, మనం ప్రజలకు చేయగలదే లేదు. రామనాధం మహిమే అనుకుంటే, ఆ…యన నివాసం మరో గ్రామానికి మార్చితే, ఆ విషయుo ఋజువౌతుంది,'' అన్నాడు. రాజుకీ సలహా నచ్చింది. ఆ…ున రామనాధాన్ని ఐలవరం అనే గ్రామంలో నివాస ముండవలసిందిగా కోరాడు. ఆ గ్రామంలో నాలుగేళ్ళుగా కరువు విల…యతాండవం చేస్తోంది.

 

ప్రజలు వున్న పూట తింటూ, లేని పూట పస్తులుంటూ, ఎందుకొచ్చిందిరా అన్నట్లు బ్రతుకులీడుస్తున్నారు. రామనాధం తన భార్య మీనాక్ష, పిల్లలు రాము, గీతలతో ఆ గ్రామం చేరుకున్నాడు. గ్రామస్థులా…ున వుండేందుకు శిథిలావస్థలో వున్న ఒక ఇంటిని ఇచ్చారు. ఆ…ున అందులో కొత్త జీవితం ప్రారంభించాడు. ఇంట్లో అందరూ సూర్యోద…ూనికి ముందే నిద్రలేచేవారు.

 

మీనాక్ష ఇల్లు చక్కదిద్దుకుంటే, ఆ…ున పిల్లలకు కాసేపు చదువు చెప్పి, ఊళ్ళోకి వెళ్ళేవాడు. ఒక్కొక్కరినే పలకరించి విశేషాలడిగి తెలుసుకుని, వారివారి సమస్యలకు తగిన పరిష్కారాలు సూచించేవాడు. ఆ…యన మాటల్లో ఎంతటి అద్భుత శక్తివున్నదో, నెలరోజులు తిరక్కుండానే ఊరివారంతా ఆ…ున వద్దకు సలహాలకోసం రాసాగారు. రామనాధం వాళ్ళకు, ఊళ్ళో ఎక్కడెక్కడ తవ్వితే నీరు పడుతుందో చెప్పాడు.

 

తక్కువ నీటితో పండేపంటల గురించి చెప్పాడు. పంటలు పండనప్పుడు, పట్నం వెళ్ళి తాత్కాలికంగా డబ్బు సంపాయించేందుకు అవసరమైన వృత్తి విద్యల గురించి చెప్పాడు. పలు ఆరోగ్యసూత్రాలను వారికి వివరించి చెప్పి, ‘‘ఈ భూమ్మీద ఎడారులున్నాయి. అడువులున్నాయి. మంచు పర్వతాలున్నాయి. అన్ని ప్రాంతాల్లోనూ మనుషులు సుఖజీవనం చేస్తున్నారు. ఇది తెలుసుకుంటే, మనిషి ప్రకృతి బీభత్సాలకు భ…యపడ్డం మానేసి, ప్రకృతి వనరులను చూసి సంతోషించడం నేర్చుకుంటాడు,'' అన్నాడు.

 

ఆరు మాసాలు తిరిగే సరికి పాడుపడినట్లుండే రామనాధం ఇల్లు పచ్చదనంతో కళకళలాడింది. ఊరికి కూడా కొత్త కళవచ్చింది. ఈ మార్పుకు కారణమైన రామనాధానికి కృతజ్ఞతగా ఏదైనా కానుక ఇవ్వాలని వారనుకున్నారు.

అయితే, రామనాథం నవ్వి, ‘‘మీరందరూ నన్నెంతో గౌరవిస్తూ, నా సలహాలు పాటిస్తున్నారు. అంతకు మించిన కానుక మరేమీ లేదు,'' అన్నాడు. అప్పుడు గ్రామస్థులు, ఆ…ున భార్య మీనాక్షతో, ‘‘అమ్మా! పాడుబడ్డ ఇంట్లో కాపరం ప్రారంభించి, ఆ ఇంటిని స్వర్గతుల్యం చేశావు కాబట్టి, నీ భర్త మా అందరికీ మేలుచేసే సలహాలివ్వగలిగాడు. ఒక విధంగా, ఈ ఊరి అసలు బాగుకు కారణం, నువ్వు. నీకోసం ఏదైనా తెచ్చి ఇవ్వాలని, మా కోరిక.

 

ఏదైనా అడిగి, మా మనసులకు పూర్తి సంతోషం కలిగించు!'' అని వేడుకున్నారు. మీనాక్ష, ‘‘ఒకప్పుడు బీడులావున్న ఇంటి పెరడు ఇప్పుడు పచ్చని మొక్కలతో, రంగు రంగుల పూలతో కళకళలాడుతున్నది. అయితే, ఇంటి తోటకు ఎరగ్రులాబీ లేక పోవడం పెద్ద లోటు. మీరు నాకా మొక్క సంపాదించియిస్తే, మీ మేలు మరవను,'' అన్నది. ఆ రోజు నుండీ గ్రామస్థులు ఎరగ్రులాబీ మొక్క కోసం అన్వేషణ ప్రారంభించారు.

 

గ్రామంలోనేకాక చుట్టుపక్కల గ్రామాల్లోనూ అది దొరకలేదు. ఈలోగా ఐలవరం గ్రామం సాధించిన అభివృద్ధి గురించి రాజు దేవనందుడికి తెలిసింది. ఆ…యన మంత్రి గంగుభద్రుడితో సంప్రదించి కబురంపగా, ఐలవరం నుంచి కొందరు గ్రామపెద్దలు రాజధానికి వచ్చారు. వాళ్ళు మంత్రి ప్రశ్నలకు సమాధానమిస్తూ, రామనాధం కారణంగా, గ్రామం బాగు పడిందని చెప్పారు. గంగుభద్రుడు వారితో, ‘‘ ఇక రామనాధం లేకున్నా మీగ్రామాభివృద్ధికి ఏలోటూరాదు.

 

మహారాజుగారు ఆ…యన్ను యాగవరం గ్రామానికి పంపాలనుకుంటున్నారు,'' అన్నాడు. ఇది వింటూనే గ్రామస్థులు తమలో తాము చర్చించుకుని రాజుతో, ‘‘ప్రభూ! రామనాధం గృహిణి మీనాక్ష కోరగా ఎర్ర గులాబీ మొక్క తెచ్చియిస్తామని చెప్పాము. అది ఇంతవరకూ మాకు లభ్యంకాలేదు. త్వరలోనే సాధించగలమని, మా ఆశ.

 

కొంత గడువు ఇవ్వవలసిందిగా ప్రార్థన,'' అన్నారు. రాజుకు వాళ్ళ కోరిక ఉచితమనిపించింది. అయితే ఆర్నెల్లు గడిచినా ఎరగ్రులాబీ మొక్క దొరికినట్లు లేదు. ఈ విషుయమై విచారిస్తూనే వున్న మంత్రి గంగుభద్రుడు రాజుతో, ‘‘ప్రభూ! ఐలవరం గ్రామస్థులకు ఎర్ర గులాబీ మొక్క దొరికినట్టులేదు

మనమే దాని కోసం ప్ర…ుత్నిద్దాం. సమస్య పరిష్కారమౌతుంది,'' అన్నాడు. ఇందుకు రాజు సరేనన్నాడు. భటుల ద్వారా ప్ర…ుత్నించగా, పొరుగు దేశంలోని ఓ కుగ్రామంలో దొరికిందో ఎరగ్రులాబీ మొక్క. ఒక శుభదినాన దేవనందుడు, మంత్రితో సహా ఐలవరం చేరుకున్నాడు. అక్కడ విలువైన కానుకలతో రామనాధాన్ని సత్కరించి, ఆ మొక్కను గ్రామస్థుల తరఫున తనే స్వ…యంగా ఆయంన కిచ్చి, ‘‘నీ అర్ధాంగి కోరిక తీరింది.

 

నీవిక యగవరం తరలివెళ్ళి, ఆ గ్రామానిక్కూడా మేలు కలిగించాలి,'' అన్నాడు. ఆ మరుక్షƒణం మీనాక్ష కలుగజేసుకుని, ‘‘ప్రభూ! ఇక్కడ మా ఇంటి తోటలో, ఈ మొక్కను నాటి బ్రతికించి, మొగ్గతొడిగించి, ఒక్కటంటే ఒక్క పువ్వు పూ…ుగా చూసి వెళ్ళాలని, నా కోరిక,'' అన్నది. ఈ మాటలకు దేవనందుడు ఆశ్చర్యపడి, ‘‘అమ్మా! ఈ గ్రామం విడిచి పెడుతూ దీన్నిక్కడ పాతడమెందుకు? నీతో ెూగవరం తీసుకుని వెళ్ళు,'' అన్నాడు.

 

‘‘ప్రభూ! ఈ మొక్కను నేనడిగింది, ఈ ఇంటి తోట కోసమే. మేమున్నా లేకున్నా ఈ మొక్క ఆ తోటలోనే వుండాలి,'' అన్నది మీనాక్షి. అప్ర…ుత్నంగా రాజామెకూ, ఆ వెంటనే రామనాధానికీ చేతులు జోడించి నమస్కరించి, మీనాక్షతో, ‘‘అమ్మా! నాకిప్పుడు మీ కుటుంబం ప్రత్యేకత అర్థమైంది. ఏ ఇంట్లో వుంటే ఆ ఇల్లు తనదనుకుని, ఏమనుషులతో మసిలితే, ఆ మనుషులు తనవాళ్ళనుకుని అంకితభావంతో కృషిచే…ుడంవల్లనే, మీ ప్రబోధాలు సత్ఫలితాలనిస్తున్నాయి.

 

గొప్ప తనం ప్రబోధాలలోనే వుంటే శాస్ర్తం చదివిన ప్రతివాడూ మహాత్ముడే అేు్యవాడు. ఉత్తమ ఫలితాలను మీరు మాత్రమే సాధించగలరు. ఇక మీదట మీరు నేను చెప్పానని కాక, మీ వీలును బట్టి సంచరిస్తూ, మనదేశ పౌరులను ప్రభావితం చే…ువలసిందిగా వేడుకుంటున్నాను,'' అన్నాడు. ఆ తర్వాత రామనాధం ప్రబోధాలే కాక, ఆ…ున కథ కూడా విశాలదేశ పౌరులను ప్రభావితం చే…ుగా, ఆ దేశం నిత్యకళ్యాణం పచ్చతోరణాలతో కలకాలం వర్థిల్లింది.