స్వయంసమృద్ధి సాధిద్దాం!

మంజులాసిద్ది అందమైన చీర కట్టుకుని, తలనిండా మల్లెలు, చామంతులు, గులాబీలు లాంటి రంగురంగుల పువ్వులను పెట్టుకుని రంగోలీ పోటీకి బయలుదేరింది. తమ పెరటితోట నుంచి కూతురు కోసుకుని వచ్చిన పువ్వుల బుట్టలను దగ్గరికి లాక్కుని పువ్వుల రంగోలీని అలంకరించడానికి ప్రారంభించింది.

 

వాళ్ళ గ్రామంలో మొట్టమొదటి సారిగా జరుగుతూన్న రంగోలీ పోటీ అది. కర్నాటక రాష్ట్రం పడమటి కనుమల మధ్య వున్న నాగిన్‌కొప్ప గ్రామంలో ఆరోజు విలక్షణమైన విత్తనాల పండుగ జరుపుకుంటున్నారు. ఆ పండుగలో చివరి అంశం రంగోలీ పోటీ. అంటే స్ర్తీల మధ్య జరిగే పూలముగ్గులపోటీ అన్న మాట. మంజులకు పువ్వులంటే మహా ఇష్టం. ఇన్నాళ్ళు ఎంతో శ్రద్ధగా పెంచిన పెరటి పూలతోటలోని పువ్వులు ఈరోజు ఇలా ఉపయోగపడుతున్నాయన్న మాట.

 

ఆమె దీక్షగా ముగ్గును రంగురంగుల పువ్వులతో అలంకరిస్తూంటే, ఆమె మనసులో బకుల్‌ పట్ల కృతజ్ఞతాభావం పెల్లుబకసాగింది. పట్నం నుంచి వచ్చిన బకుల్‌ అనే ఆ యువతే పల్లెపడతుల హృదయూలలో ఆసక్తి అనే విత్తనాలను వెదజల్లింది. ఎప్పుడూ చిరునవ్వుతో కనిపించే బకుల్‌ ఆధ్వర్యంలోనే ఇప్పుడీ విత్తనాల పండుగ కూడా జరుగుతున్నది. ఇవన్నీ ఎలా జరిగాయన్నది మంజుల మనసులో కదలాడసాగింది... అదొక మధ్యాహ్న సమయం.

నాగిన్‌ కొప్పలోని స్ర్తీలు, పొద్దుననగా పొలాలకు వెళ్ళి మండుటెండలో వరికోత కోసి, అప్పుడే ఇళ్ళకు తిరిగి వస్తూ, సేదతీరడానికి ఒక చెట్టు కింద కూర్చున్నారు. వారిలో మంజుల కూడా ఉన్నది. పక్కనే పాత కాలపు పద్ధతిలో చెరకు గానుగాడుతున్నారు. గానుగకు కట్టిన ఎడ్లు ఓర్పుగా తిరుగుతున్నాయి. పనివాళ్ళు చెరకు గడలను అందిస్తున్నారు. చెరకురసం పెద్ద పెద్ద తొట్టెల్లోకి చేరుతున్నది.

 

నాగిన్‌కొప్ప రైతులు పాత రకాల చెరకును పండించేవారు. అవి మిల్లులో చక్కెర తయూరీకి మరీ మెత్తగా ఉండేది. అయితే, వాటితో అద్భుతమైన బెల్లం తయూరయ్యేది. కొన్నాళ్ళ క్రితం సమీపంలోని పట్నం నుంచి ఒకావిడ దాని కోసమే వెతుక్కుంటూ వచ్చి ఆ రకం విత్తనంచెరకును కొనుక్కుని వెళ్ళేది. ఆ రకం చెరుకు ఉత్తమమనీ, కొత్త రకం హైబ్రిడ్‌ చెరకుకు, ఎక్కువ ఎరువులూ, నీరూ కావలసి వస్తాయనీ ఆవిడ చెప్పేది.

 

పైగా, శుద్ధి చేయబడిన తెల్లచక్కెర కన్నా, బెల్లం ఉపయోగించడమే ఆరోగ్యకరం అనేదామె. చెట్టుకింద కూర్చున్న స్ర్తీలు తమ ఊళ్ళో పండే చెరకు గురించి మాట్లాడుకుంటూండగా, ఒక యువతి వాళ్ళ కేసి రావడం కనిపించింది. ఆమె పేరే బకుల్‌. పంటలు పండించడానికి స్థానికమైన పాత రకాల విత్తనాలనే వాడాలనీ, కొత్త హైబ్రిడ్‌ వద్దనీ ఆమె ఊరూరూ తిరిగి ప్రచారం చేస్తోంది. ఆమె నాగిన్‌ కొప్పకు రావడం ఇది రెండోసారి.

 

మొదట వచ్చినప్పుడు చుట్టుపక్కల ప్రాంతంలో పండే పంటలు, వాటి విత్తనాల సై్లడ్‌‌స చూపిస్తానని చెప్పి వెళ్ళింది. ఆమె చేతిలో ఒక సంచీ ఉండడం గమనించి, అందులో సై్లడ్‌‌స ఉంటాయని స్ర్తీలు గ్రహించారు. వాళ్ళు ఊహించినట్టే బకుల్‌ వారికి ఒక గోడ మీదికి బొమ్మలను ప్రొజెక్‌‌ట చేసి ఆ సై్లడ్‌‌స చూపించింది.

 

పడమటి కనుమల పరిసరాల్లోని ప్రజలు తమ ఇళ్ళ ఆవరణల్లోనే పండించే రకరకాల కూరగాయలు, పళ్ళు, పువ్వులు, మూలికలు, తీగలు మొదలైన వాటిని వివరించే సై్లడ్‌‌స అవి. తమ చుట్టుపక్కల గ్రామాల్లోనే అన్నిరకాలు ఉన్నాయూ అని మంజులతో పాటు స్ర్తీలందరూ అమితమైన ఆనందాశ్చర్యాలు చెందారు. ‘‘అయ్యో, ఈశ్వరా! గుబ్బి హాగల్‌ కాయిని మళ్ళీ చూడగలనని నేనెప్పుడూ అనుకోలేదు.

 

అది ఎప్పుడో నశించిపోయిందనుకున్నాను,'' అని ఆశ్చర్యపోయింది గంగమ్మ, పిచ్చుక తల పరిమాణంలో వున్న కాకరకాయబొమ్మను చూడగానే. ‘‘మీ ఊరికి కొద్ది దూరంలోనే అవి చాలా పండుతున్నాయి. కావాలంటే మీకు వాటి విత్తనాలు తెచ్చి ఇస్తాను,'' అన్నది బకుల్‌. ‘‘తప్పక తెచ్చివ్వు తల్లీ.

ఆ రకం కాకరకాయల వేపుడు చాలా రుచిగా ఉంటాయి,'' అన్నది గంగమ్మ ఎంతో ఆశగా. ఆ తరవాత బకుల్‌ వాళ్ళకు తెలిసిన కాకర రకాల గురించి అడిగింది. వాళ్ళు ఆలోచించి, ఆలోచించి ఎనిమిది రకాల కాకర గురించి చెప్పారు. ‘‘ఒక్క కాకరలోనే ఇన్ని రకాలున్నాయంటే-మిగతా వాటిలో ఎన్నేసి ఉంటాయో ఆలోచించి చూడండి. కావాలంటే మీ ఇంటి పెరట్లోనే వంద రకాలు పండించవచ్చు.

 

అవి మీ ఇంటి అవసరాలకు ఉపయోగపడతాయి. మిగిలినవి అమ్ముకోవచ్చు. డబ్బులు వస్తాయి. విత్తనాలను సేకరించారంటే, విత్తనాలుకొనే అవసరం ఉండదు. కావాలంటే వాటిని అవసరమైన వారికి అమ్మి మరింత డబ్బు సంపాదించవచ్చు,'' అని వివరించింది బకుల్‌. ఆ తరవాత స్ర్తీలందరూ రకరకాల కూరగాయల గురించీ, పళ్ళూ, పూలచెట్ల గురించీ ఉత్సాహంగా చర్చించుకున్నారు.

 

వాళ్ళ ఉత్సాహాన్ని చూసి సంతోషించిన బకుల్‌, ‘‘మీరందరూ ఒక బృందంగా ఏర్పడి వీటిని గురించి బాగా చర్చించుకుని కార్యాచరణకు దిగితే బావుంటుంది కదా,'' అని అడిగింది. ‘‘అవును, అవును,'' అన్నారు అందరూ ముక్తకంఠంతో. హఠాత్తుగా ఏదో గొప్ప ఆలోచన మెరిసినట్టుగా, ‘‘మీరు విత్తనాల పండుగ జరపడానికి సాయపడవచ్చు కదా? చుట్టు పక్కల గ్రామాల ప్రజలందరూ తమ వద్ద ఉన్న విత్తనాలను ఒక చోటికి తీసుకురావాలి. తమ వద్ద ఉన్నవాటిని ఇతరులకు ఇచ్చి, వారివద్ద ఉన్నవాటిని తాము పుచ్చుకోవచ్చు. దాని ద్వారా మా పెరటి తోటల్లో రకరకాల పూల మొక్కలు, పళ్ళ చెట్లు పెంచడానికి వీలవుతుంది.

‘‘ఈ పండుగ సందర్భంగా ఆటలు, పాటలు, రంగోలీ పోటీలు కూడా నిర్వహించవచ్చు,'' అన్నది మంజుల. ‘‘అద్భుతమైన ఆలోచన! అలాగే నిర్వహిద్దాం,'' అన్నది బకుల్‌ ఆనందంతో మెరిసే కళ్ళతో. అందరూ అందుకు సంతోషంగా అంగీకరించారు. వృద్ధురాలైన గంగమ్మ కూడా, ‘‘నా దగ్గరున్న విత్తనాలన్నిటినీ నేను తీసుకువస్తాను.

 

మీ దగ్గర ఉన్నవి మీరు తీసుకురండి. మీ పిల్లల్ని కూడా వెంట బెట్టుకుని రండి. ఈ విత్తనాల గొప్పతనం వాళ్ళకు తెలియూలి. గుప్పెడు విత్తనాలు కుటుంబాన్నీ, సమాజాన్నే కాపాడగలవని వాళ్ళు గ్రహించాలి,'' అన్నది పట్టరాని ఉత్సాహంతో. ...అలా ఆరంభమైన ఉత్సవంలో అందరూ ఆనందంగా పాలుపంచుకున్నారు. తాము చిన్నప్పుడెప్పుడో చూసిన విత్తనాలు, తాము మరిచి పోయిన విత్తనాలు మళ్ళీ కనిపించే సరికి కొందరు వృద్ధులు పరమానందం చెందారు.

 

తరగని ప్రకృతి సంపదనూ, వినోద కార్యక్రమాలనూ చూసి పిల్లలు అమితోత్సాహం పొందారు. ...ముగ్గును పూలతో అలంకరించడం పూర్తి చేసిన మంజుల లేచి నిలబడి ఒకసారి దాన్ని తనివి తీరా చూసుకున్నది. రంగోలీ పోటీలో పాల్కొన్న వారందరూ ముగ్గులు అలంకరించి పూర్తి చేశారు. గంగమ్మ, బకుల్‌ ఒక్కొక్క ముగ్గునూ పరిశీలనగా చూస్తూ వచ్చారు. ఉత్తమమైన రంగోలీని వారే ఎంపిక చేస్తారు. రంగోలీలను చూస్తూ వారు ఒకటి రెండుసార్లు అటూ ఇటూ తిరిగారు.

 

పరస్పరం చర్చించుకున్నారు. మంజుల ఊపిరి బిగబట్టుకుని ఎదురు చూడసాగింది. ఆఖరికి ఫలితాలు వెల్లడించారు: ‘‘రంగోలీ పోటీలో ప్రథమ బహుమతిని అందుకుంటున్నది మంజులా సిద్దీ!'' అని ప్రకటించింది బకుల్‌. అందరూ ఆనందంతో చప్పట్లు కొట్టారు.

 

మంజుల వెళ్ళి బహుమతిని అందుకున్నది. తక్కినవారందరూ ఆమెను అభినందించారు. పిల్లలను వెంటబెట్టుకుని, బహుమతితో సంతోషంగా ఇల్లు చేరిన మంజుల, రంగురంగుల పూలనందించిన తన పెరటి తోటకు మనసులోనే కృతజ్ఞతలు తెలియజేసింది. తనను ప్రేమించేవారిని ప్రకృతి తప్పక బహూకరిస్తుందని ఆమె అనుభవపూర్వకంగా గ్రహించింది.